W niniejszym artykule zajmiemy się ustawą z dnia 21 maja 2025 r. o zmianie niektórych ustaw w celu deregulacji prawa gospodarczego i administracyjnego oraz doskonalenia zasad opracowywania prawa gospodarczego (tzw. I pakiet deregulacyjny), która nowelizuje kilkadziesiąt aktów prawnych. Poniżej skupimy się na zmianach w prawie przedsiębiorców, ordynacji podatkowej, zmianach w prawie bankowym oraz w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych.
Ustawa koncentruje się na uproszczeniu, odformalizowaniu i przyspieszeniu procedur administracyjnych. Jej zasadnicza część weszła w życie 13 lipca 2025 r. zaś kolejne mają zostać wprowadzone 01.01.2026 r.
Pierwsza nowelizowana jaka zostanie omówiona w niniejszym artykule to ustawa z dnia 6 marca 2018 r. Prawo Przedsiębiorców.
Z dniem 13.07.2025 r. weszły następujące zmiany:
Do ustawy prawo przedsiębiorców ustawodawca dodał art. 28a, który pozwala organowi publicznemu na zwrócenie się do przedsiębiorcy o zajęcie stanowiska bez konieczności wszczynania postępowania administracyjnego. Przedsiębiorca otrzymawszy takie zapytanie będzie miał 14 dni na przekazanie swojego stanowiska.
Przepis ten pozwoli na wyjaśnianie szeregu kwestii przed wszczęciem postępowania i z założenia ograniczyć ma konieczność prowadzenia formalnych postępowań administracyjnych. Organ uzyskawszy stanowisko przedsiębiorcy może bowiem na tym poprzestać. Taki zabieg ma uprościć i odformalizować kontakty pomiędzy organami i przedsiębiorcami w sprawach mniejszej wagi.
Ustawodawca wprowadził również zmianę w zakresie wykazania pełnomocnictwa przed organem. Otóż prokurenci jak i pełnomocnicy wpisani do CEiDG oraz KRS nie będą musieli przedkładać pełnomocnictwa, a organ nie będzie wzywał stron do uzupełnienia braków co przyspieszy postępowanie. Brakiem formalnym nie będzie również niezałączenie do pisma wydruku z CEiDG lub KRS oraz niezastosowanie pieczątki przez przedsiębiorcę.
Zmiany jakie zostaną wprowadzone 01.01.2026 r.
Rok 2026 przyniesie przedsiębiorcom zmiany w zakresie przeprowadzania kontroli. Kontrole będą planowane i przeprowadzane po uprzednim dokonaniu analizy prawdopodobieństwa naruszenia prawa w ramach wykonywania działalności gospodarczej. Analiza obejmować będzie
identyfikację obszarów podmiotowych i przedmiotowych, w których ryzyko naruszenia przepisów jest największe (im niższa kategoria ryzyka, tym rzadsze kontrole u przedsiębiorców do niej zakwalifikowanych). Kontrole będą mogły być prowadzone w przypadku:
– niskiego ryzyka – nie częściej niż raz w ciągu 5 lat,
– średniego ryzyka – nie częściej niż raz w ciągu 3 lat,
– wysokiego ryzyka – tak często, jak to jest konieczne.
Wyjątki dotyczyć będą kontroli prowadzonych przez Straż Graniczną, Państwową Inspekcję Pracy oraz inspekcje weterynaryjne.
Ponadto, w zawiadomieniu o kontroli organ przekazywać będzie przedsiębiorcy wstępną listę dokumentów i informacji związanych z zakresem przedmiotowym kontroli oraz kategorię ryzyka, do której dany przedsiębiorca został zakwalifikowany.
Dobrą informacją dla mikroprzedsiębiorców jest skrócenie maksymalnego czasu kontroli z 12 dni do 6 dni.
Uproszczenia w Ordynacji podatkowej
W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa, w części dotyczącej zawiadomienia o kontroli podatkowej, ustawodawca rozszerzył katalog informacji, jakie będzie zawierało zawiadomienie o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej. W rezultacie przedsiębiorca otrzyma dodatkowo:
– wstępną listę dokumentów i informacji związanych z zakresem przedmiotowym kontroli, których udostępnienia oczekuje organ podatkowy w trakcie kontroli,
– w przypadku kontroli planowej – informację o kategorii ryzyka.
Przekazywanie ww. informacji pozwoli podatnikom lepiej przygotować się do kontroli podatkowej, a dzięki temu w pełniejszy sposób chronić ich prawa już po wszczęciu postępowania kontrolnego.
Umarzanie zawieszonych postępowań – zgodnie z nowelizacją, jeżeli w okresie 3 lat od daty zawieszenia postępowania wszczętego na żądanie strony nie ustąpią przyczyny uzasadniające zawieszenie postępowania, o których mowa w ustawie, organ podatkowy będzie mógł wydać decyzję o umorzeniu postępowania, o ile nie sprzeciwią się temu pozostałe strony oraz nie będzie zagrażało to interesowi publicznemu.
Wprowadzono przepisy pozwalające na skuteczniejsze umarzanie postępowań podatkowych, które zostały zawieszone i nie są dalej prowadzone. Dzięki temu przedsiębiorcy zyskają pewność, że ich sprawy nie będą „wisieć” bez końca.
Prawo bankowe – nowe możliwości w zarządzaniu finansami
Od 2025 r. możliwe jest prowadzenie rachunku wspólnego przez:
– kilka osób fizycznych,
– jednostki samorządu terytorialnego,
– strony umowy o współpracy (np. w sektorze górniczym),
– fundusze emerytalne i inwestycyjne zarządzane przez ten sam podmiot.
Takie rozwiązanie ma na celu uproszczenie współzarządzania środkami finansowymi i dostosowuje przepisy do realiów obrotu gospodarczego.
Ustawa o Systemie Ubezpieczeń Społecznych – Uszczegółowienie zasad liczenia okresu karencji dotyczącego prawa do ponownego skorzystania z tzw. „Małego ZUS Plus”
Zgodnie z nowelizacją, od 1 stycznia 2026 roku zmieni się sposób obliczania przerwy, po której można ponownie skorzystać z ulgi.
Niższe składki na ubezpieczenia społeczne będzie można płacić maksymalnie przez 36 miesięcy w każdych 60 miesięcy kalendarzowych prowadzenia działalności gospodarczej.
To oznacza, że przedsiębiorca, po 24 miesiącach przerwy w korzystaniu z ulgi, będzie mógł powrócić do Małego ZUS Plus w dowolnym miesiącu w danym roku.
Liczne zmiany wprowadzane przez ustawodawcę mają na celu ułatwienie prowadzenia działalności gospodarczej oraz ograniczenie zbędnego formalizmu.